Karl Marx’ın ölümsüz eseri Kapital, bundan 156 yıl önce, 14 Eylül 1867’de yayınlandı.
Kapital, kapitalizmin tartışmasız ölüm ilanıdır.
Fakat Marx, bu ölümün “kendiliğinden” olacağını da söylemez hiçbir zaman.
Marx’ın mezarı Londrada’dır. Mezar taşında kendine ait şu söz yazılıdır: “Filozoflar şimdiye kadar dünyayı yalnızca çeşitli biçimlerde yorumladılar, oysa aslolan dünyayı değiştirmektir.”
Kapital de bu bakış açısının ürünüdür.
Marx, kapitalizmi sadece tahlil etmez. Onun tarihsel olarak yıkılacağını söyler. Onu yıkacak olan gücü de belirtir; kapitalizmin “mezar kazıcısı” Proletarya olacaktır.
KAPİTAL’İN YAYINLANMA SÜRECİ:
Kapital, 3 Cilt halinde yayınlandı.
- Cildinin yayın tarihi, 156 yıl önce bugündür: 14 Eylül 1867.
- Cilt, Almanya’da Hamburg’da yayınlandı.
Kapitalin sonraki iki cildinin yayınlanışını Marx göremedi.
Marx, Kapital’in II. ve III. cildini oluşturacak bölümleri belirlemiş, bunun taslaklarını yazmış, ancak sağlık sorunları nedeniyle son halini verememiştir.
Kapital’in II. ve III. cildi, en yakın yoldaşı Friedrich Engels tarafından yayınlandı.
II. cilt 1885’de, 1. ciltten 18 yıl sonra yayınlanabildi. III. cilt ise 1894’de yayınlanmıştır.
“DE TE FABULA NARRATUR” (Anlatılan senin hikâyendir.)
Marksizm, şu ya da bu ülkeye özgü değil, evrensel bir teoridir.
Kapital’de ağırlıklı olarak belli ülkelerin koşullarının incelenmesinden hareket edilmişse de, kapitalizme dair varılan sonuçlar, kapitalin olduğu dünyanın her köşesinde geçerlidir.
Marx, Kapital’de, sanki gelecekte gündeme gelecek bu tartışmayı öngörmüşcesine, buna özel bir vurgu yapar.
Marx, Kapital’de İngiliz kapitalizminin gelişimini ve İngiltere işçi sınıfını anlatırken, Alman işçilerine, bu anlatılanları kendi dışlarında görmemeleri için “De te fabula narratur” der. Yani “anlatılan senin hikayendir” diye onları uyarır.
Kapital’de anlatılan, sadece İngiliz veya Alman işçilerinin değil, tüm dünya işçilerinin hikayesidir.
KAPİTAL’İN SİSTEMATİĞİNDE NELER VAR?
Marx’ın, Kapital’e paralellik kurulabilecek bir başka eseri daha vardır: Grundrisse. Grundrisse, bir bakıma Kapital’in taslağı olarak da görülebilir. Keza, 1859 yılında yayınlanan Politik Ekonominin Eleştirisine Katkı adlı kitap da Kapital’in bir parçası, ön taslağı olarak görülebilir. Nitekim, bu kitapta anlatılanlar, Kapital’in 1. bölümünde de ele alınmıştır.
Kapital’de ele alınan konu, yani “kapitalizm”, bu ilk kitaplardan daha ayrıntılı ve kapsamlı bir plan dahilinde ele alınır.
Kitabın orjinal (Almanca) adı Das Kapital’dir.
Kitabın alt bir ismi daha vardır: “Ekonomi Politiğin Eleştirisi”.
Bu eleştiri, kapitalizmi yerle bir eder. Onun tarihsel olarak ilerici yanını ortaya koyduğu gibi, çürüyen ve tarihsel olarak yok almaya mahkum olduğunu da ortaya koyar.
Marx, Kapital’de öncelikle “kapitalist toplumun en temel hücresi” olarak gördüğü “meta”yı ele alır.
Ve bu küçük, temel hücreden yola çıkarak, kapitalist üretim ilişkilerini bütün boyutlarıyla ortaya koyar.
- Cildin ağırlıklı bir konusu da sermaye emek ilişkisidir.
Kapital, üç cildiyle, bir üretim biçimi olarak kapitalizmin oluşumunu, ve kapitalizmin sermaye-üretim-bölüşüm-tüketim zinciri içindeki işleyiş mekanizmasını anlatır.
Bunu ise, kapitalist sistemin nasıl kendi sonunu getirdiğinin ortaya konulması izler.
Bu nedenle, Kapital’in yayınlanmasını ele aldığımız yazının başlığını “KAPİTALİZMİN ÖLÜM İLANI” olarak koyduk.
MARKSİZM BUGÜN DE DÜNKÜ KADAR GEÇERLİDİR!
3 Ciltlik Kapital, Marksizm’in en önemli kaynaklarından biridir.
Kapital, Marx’ın düşüncelerinin bir ideoloji, tarihsel toplumsal bir teori halini almasının en önemli basamaklarından biridir. MARKSİZM, “Das Kapital” olmaksızın şekillenemezdi.
Marx ve Engels, 1848’de Komünist Manifesto’yu yayınladılar. Manifesto’da insanlık tarihinin sınıf mücadeleleri tarihi olduğunu ve bu mücadelenin işçi sınıfının zaferiyle sonuçlanacağını dünyaya ilan ettiler. Kapital’le kapitalizmin ÖLÜME MAHKUM OLDUĞUNU teorik pratik gerekçeleriyle açıkladılar.
Bu nedenle iki kitap, KOMÜNİST MANİFESTO ve KAPİTAL, kapitalizmin ölümünü haber veren ve bu nedenle de burjuvazinin korktuğu iki kitaptır.
Burjuvazi, yüzyıldır, Marksizm’in artık geçersiz olduğunu kanıtlamaya çalışıyor. Sosyalist sistemin yıkılışından sonra, bu çabasını daha da artırdı. Bunun bir parçası olarak Marksist teoriyi oluşturan tüm bu düşünce ve görüşlerin yanlış olduğunu söylüyorlar. Ama bunu kanıtlayamıyorlar. TERSİNE, gelişen her süreç, Marksist teoriyi kanıtlıyor. Kapitalizmin krizini anlamak için kapitalistler ve burjuva teorisyenler, yine Marx’ın teorilerine bakıyorlar.
Kapital’de yazılan herşey, kapitalizmin BUGÜNÜNÜ de anlatıyor. Bugün kapitalizmde her ne yaşanıyorsa, açıklamasını veya yaşananın ekonomik, sosyal ve politik köklerini, Kapital’de bulabiliriz. Bu da Marx’ın teorisinin gücünün kanıtıdır.
Dünyanın devrimcileri, Marksist-Leninistleri bugün de BU TEORİNİN IŞIĞINDA bakıyorlar dünyaya. Sınıflar mücadelesini BU TEORİNİN KLAVUZLUGUNDA sürdürüyorlar.
