30 Mayıs
30 Mayıs 1740 – Osmanlı Devleti, Fransa ile kapitülasyon antlaşması yaptı.
30 Mayıs1993 – Kulp’a bağlı Kevire Kele (Kafiron Kalesi) Köyüne yapılan baskında 20 hanelik köy taranarak beş ev tamamen yakıldı. Bunun üzerine köylüler Kulp ilçe merkezine göç ettiler.
30 Mayıs 1996 – Gazeteci Metin Göktepe’nin öldürülmesiyle ilgili olarak İstanbul’da açılan dava, 30 Mayıs 1996’da güvenlik gerekçesiyle duruşma yapılmadan Aydın’a alındı.
29 Mayıs
29 Mayıs 1942 – Adolf Hitler, Propaganda Bakanı Joseph Goebbels’in tavsiyesiyle işgal altındaki Paris’te yaşayan tüm Yahudilerin sol göğüslerine sarı bir yıldız takmalarını emretti.
29 Mayıs 1968 – Fransa’da Mayıs ayaklanmasında, Genel İş Sendikası’nın (CGT) çağrısına uyan yüz binlerce işçi Paris sokaklarına döküldü.
29 Mayıs 1971 – Prof. Sadun Aren, Türkiye Öğretmenler Sendikası (TÖS) Genel Başkanı Fakir Baykurt ve Türkiye İşçi Partisi (TİP) Genel Başkanı Behice Boran tutuklandı.
29 Mayıs 1993 – Almanya’nın Solingen şehrinde Türklerin yaşadığı bir evin kundaklanması sonucu 5 kişi katledildi, 2 kişi de yaralandı.
28 Mayıs
28 Mayıs 1830 – ABD Başkanı Andrew Jackson, Amerikan Kızılderililerinin yurtlarından çıkarılmasına ve başka yerlere sürülmelerine olanak tanıyan Yerli İskân Yasası’nı imzaladı.
28 Mayıs 1961 – Uluslararası Af Örgütü, Londra’da kuruldu.
28 Mayıs 1871 – 18 Mart’ta ayaklanarak Paris’te yönetimi ele geçiren işçilerin kurduğu Paris Komünü yıkıldı.
28 Mayıs 1992 – 40 bin Belediye İşçilerinden Toplu Vizite Eylemi
Toplu sözleşme görüşmelerinden olumlu bir sonuç elde edemeyen 19 belediyeye bağlı Yol Bakım, Fen İşleri, Mezbahalar, Temizlik, Metro İnşaat ve Park Bahçeler Müdürlükleri’nde çalışan 40 bin belediye işçisi belediye yönetimlerini protesto etmek için 28 Mayıs’ta toplu viziteye çıkma eylemi gerçekleştirdiler.
Eminönü, Fatih, Gaziosmanpaşa, Bayrampaşa ve Anakent’e bağlı belediye birimlerinden aldıkları vizite kağıtlarıyla düzenli kortejler oluşturarak, alkışlarla, sloganlarla Cibali, Eminönü, Tevfik Sağlam SSK dispanserlerine yürüyen işçiler daha sonra Anakent Belediyesi önünde toplandılar.
İşçiler Anakent Belediyesi önünde, “İşçiler beş milyon alıyorlar, şimdi de on milyon ücret istiyorlar” diye yalan haber yazan burjuva basına karşı öfkelerini de dile getirerek ücretlerinin yer aldığı bordroları yaktılar.
28 Mayıs 1992 – Tarım İşçileri Grevde
Altı ay boyunca süren sözleşme görüşmeleri bir sonuç vermeyince, Tarım-İş sendikası, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’na bağlı işyerleri için 28 Mayıs’ta, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü’ne bağlı işyerleri için de 1 Haziran’da greve başlama kararı aldı.
Toplu sözleşme görüşmelerinin sonuç vermemesi üzerine 13 Mayıs’ta ülke çapında sendikanın öncülüğünde yemek boykotu gerçekleştiren tarım işçileri, 28 Mayıs’ta Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’na bağlı tüm birimlerde greve çıktılar. 28 Mayıs’ta Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’na bağlı tüm birimlerde başlatılan grev 1 Haziran’da Tarım İşletme Genel Müdürlüğü’ne bağlı işyerlerinin katılımıyla daha da güçlenerek devam etti.
29 Mayıs
28 Mayıs 1993 – Diyarbakır’ın Kulp ilçesine bağlı Salten (Çömlekçi) ve buna bağlı Goma mezrasına baskın düzenleyen asker ve özel timler 8 evi yaktı. Köylüler, 20 gün içinde köyü terk etmeleri, aksi takdirde hepsinin öldürülecekleri şeklinde tehdit edildi.
28 Mayıs 2013 – Gezi Ayaklanması başladı.
27 Mayıs
27 Mayıs 1960, Türkiye’de yönetime bir askeri müdahale gerçekleşti. Türk Silahlı Kuvvetleri adına Milli Birlik Komitesi tarafından yönetime el konuldu.
27 Mayıs 1980 – Eski Gümrük ve Tekel Bakanı, faşist MHP’nin yöneticilerinden Gün Sazak Devrimci Sol tarafından cezalandırıldı.
27 Mayıs 1995 – Nurtepe Direnişi… – 27 Mayıs günü MHP’den ve Ülkü Ocakları’ndan gelen faşistler Nurtepe halkına yönelik fiili saldırıya geç-tiler. Uzun namlulu silahlarla polisin gözetiminde sağa sola ateş açmaya başladılar. Bunun üzerine halk, kısa bir zaman zarfında savunma amaçlı barikatlar kurdu. Halk Gazi Ayaklanması deneyimiyle hareket ediyordu. Ne pahasına olursa olsun faşistlere gereken cevabı vereceklerdi. Ardından polis mahalleyi kuşattı. Gün boyu süren direniş geceyarılarına dek sarkmıştı. Bunun günlere yayılmasından korkan bürokratlar mahalleye akın ettiler adeta. Bunlardan biri de Ercan Karakaş’tı. Ercan Karakaş araya girerek mahalle halkıyla görüştü.Halkın “saldırganların yakalanması, polisin ablukayı kaldırarak geri çekilmesi ve gözaltıların olmaması” isteklerinin kabul edildiğini söyledi. Bu gelişmelerle birlikte halk barikatları kaldırdı. Kazanan yine halktı. Nurtepe ikinci Gazi olmuştu.
25 Mayıs
25-28 Mayıs 1994 – Kamu Emekçileri “Sendikamıza Yasal Güvence” Talebiyle Ankara’da
Kamu Çalışanları Sendikaları Platformu (KÇSP)’nda yer alan sendikalar Mayıs ayı sonlarında “sendikalarının yasallaşması ve 5 Nisan Paketi’nin geri alınması” talebiyle eylemdeydiler. KÇSP giderek yayılan bir eylem programı çıkarmıştı. İlk olarak sendika başkanları Ankara’da açlık grevine başladılar.
Açlık grevi destek açlık grevleriyle daha da büyüdü. 26 Mayıs gecesi Ankara polisi Güvenpark’da açlık grevinde bulunanlara saldırarak 84 memuru gözaltına aldı. Ancak gözaltılar memurların programını aksatamadı. Değişik illerden gelen memurlar 28 Mayıs’ta Ankara Hipodrom’un önünde, Ankara’dan yürüyüşe katılacak memurlar ise Zafer Çarşısı’nın önünde toplandılar. Daha sonra iki grup Zafer Çarşısı önünde birleşti. Eğitim, Sağlık, Belediye, Haberleşme, Yol Hizmetleri, Sosyal Hizmetler, Kültür, Maliye, Yargı, Bankacılık, Demiryolu ve Havacılık işkollarından 40 bin civarında kamu çalışanının katıldığı yürüyüş sloganlar eşliğinde Başbakanlık önüne kadar sürdü.
Başbakanlık’ta, 23 sendika başkanı ilk önce Devlet Bakanı Necmettin Cevheri ile, daha sonra da Karayalçın ile görüşerek taleplerini tekrarladılar.
24 Mayıs
24 Mayıs 1844 – Samuel Morse, 24 Mayıs 1844’de ABD Senatosu üyelerinin hazır bulunduğu bir deneyle ABD Kongre binasından Baltimore’da bir tren istasyonuna kendi icadı olan mors alfabesiyle ilk mesajı gönderdi.
24 Mayıs 1921 – ABD’de Sacco ve Vanzetti‘nin yargılanmalarına başlandı.
Amerika’da iki kişinin öldürülmesiyle sonuçlanan bir soygun nedeniyle tutuklanan Sacco ve Vanzetti isimli İtalyan kökenli iki anarşist, yedi yıl süren bir yargılama sürecinden sonra asılarak idam edildiler. Mahkeme boyunca suçsuz olduklarını söylediler, olayın gerçek failleri suçlarını itiraf ettiler, ancak tüm bunlar Sacco ile Vanzetti’nin idamına engel olamadı.
Özgürlükler ülkesi(!) Amerika’nın , bundan yaklaşık yüzyıl önce, demokrasinin değil adaletsizliğin beşiği olduğunu ortaya çıkaran bir katliamıdır Sacco ile Vanzettinin idamıyla sonuçlanan davası.
Sacco ve Vanzetti elektrikli sandalyede idamı beklerken, Nazım Hikmet onlar için şu dizeleri yazacaktı;
“Yanıyordu kanlarında şavkı İtalya güneşlerinin
koştular temiz esmer alınlarla hayatın sesine,
dövüştüler yanında dövüşen kardeşlerinin.
Yeni dünyada düştüler eski zulmün pençesine!
Yedi yıl ölümün karşısında gülerek durdular.
Elektrikli iskemleye
kadife bir koltukmuş gibi oturdular.
Yürekleri dört bin volta yedi dakka dayandı.
Yandı yürekleri
yedi dakka yandı!..”
24 Mayıs 1943 – Polonya’daki Auschwitz toplama kampında “Ölüm Meleği” adıyla anılan doktor Josef Mengele göreve başladı. Mengele tutuklular üzerinde yaptığı akıl almaz ve alçakca deneyleri ile bilinen Nazi doktorudur. Tutsakların hangisinin çalıştırılacağı, öldürüleceği veya tıbbi deneyler yapılacağına karar veren SS doktoru Mengele, kamp kurtarılmadan önce kaçarak başka kimliklerle faşizme hizmet vermeye devam etmiştir.
24 Mayıs 1991 – “Kürdistan’da İşgale Son, Kürdistan Kürt Halkınındır” Devrimci Sol kampanyası çerçevesinde iki halk düşmanı İsmail Selen ve Temel Cingöz cezalandırıldı.
24 Mayıs’ta yayınlanan Devrimci Sol Haber Bülteni’nde İsmail Selen ve Temel Cingöz’ün cezalandırılmasıyla ilgili olarak şunlara yer veriliyordu:
“İSMAİL SELEN, Olağanüstü Hal Bölgesi Asayiş Kolordu Komutanı olarak görevli olduğu süre içinde Kürdistan’daki tüm baskı ve zulümlerden sorumludur. Onun döneminde Kürt halkına yönelik terör ve katliamlar sürmüş, Özel Tim’lerin, jandarma güçlerinin saldırıları artarak devam etmiştir. İşkencelerin yaygınlaştırılmasında, sivil halkı hedefleyen saldırıların yoğunlaşmasında, korucuların artırılmasında ve Kürdün Kürde düşman edilmesinde, kontrgerillacılığın geliştirilmesinde, sürgün politikasına hız verilmesinde doğrudan rol sahibidir. Kürdistan’da kontrgerilla onun emir ve komutasında daha etkin kılınmıştır.
(…)
TEMEL CİNGÖZ ise, henüz Albayken Siirt İl Jandarma Komutanı olarak Botan bölgesindeki kontrgerillanın başındaydı. Siirt’te, Şırnak’da, Adıyaman’da, Kahramanmaraş’ta ve çevresinde Kürt halkını hedefleyen hemen her eylemde onun rolü vardır. O, halka bizzat kurşun sıkan işkence yapan birisidir. (…) Kürt köylerini bombalatan, sivil halkın üzerine ateş açtıran, itirafçılığı yayan ve kurumlaştıran, Diyarbakır cezaevindeki hainleri bizzat yöneten kişidir.(…)”
24 Mayıs 1991 – ESHOT’ta Atölyeler İşgal Edildi
ESHOT’un battığını öne süren SHP belediye yetkililerinin ve ESHOT Genel Müdürlüğü’nün, ücretlerin geç ödenmesi, taksitle ödenmesi gibi tekliflerini reddeden ESHOT işçileri 24 Mayıs’ta haklarının gaspedilmesini engellemek için, atölyeleri işgal ettiler.
Sendika, “işçilerin eylemden yorulduğu” gerekçesiyle daha geri eylemler hazırlığı içindeyken, Bornova atölyedeki devrimci işçilerin ve temsilcilerin dayatmasıyla, Karşıyaka atölyesi ve ana atölye olan Tro-atölyeleri işgal edildi.
Bornova atölyesinde başlayan Karşıyaka ve ana atölye olan Tro-atölyelerinde de yankısını bulan işgal, Mürselpaşa, Buca, Basmane atölyelerininde katılması ve havagazı fabrikasının da işgal edilmesiyle bütün atölyelere yayıldı.
25 Mayıs’ta işçiler üretime geçmedi. İşçiler işgalin ikinci gününün akşamında, eylemi birkaç gün sonra işyerlerini terk etmeme biçimine dönüştürme kararı alarak işgali sona erdirdiler.
23 Mayıs
23 Mayıs 1919 – 1919 İzmir’in Emperyalist devletler tarafından işgalini protesto için Sultanahmet Mitingi yapıldı, mitinge 200 bin kişi katıldı.
23 Mayıs 1945 – Heinrich Himmler intihar etti.
Almanya’daki faşist Nazi rejiminin baskı örgütü SS birliklerinin başı, gizli servis Gestapo’nun ikinci adamı ve Hitler’in Avrupa’daki Yahudileri yok etme programının mimarı Heinrich Himmler, İngiliz birliklerince tutuklandığının ertesi günü intihar etti.
Himmler 1929’da SS’in başına getirilmişti. 1933’te Almanyada Nazilerin zaferiyle, Alman polisinin SS kontrolüne geçmesini sağladı.
Daha sonraları sıkı bir güvenlik ağı oluşturarak Nazi karşıtı birçok grubun ve kişinin katledilmesinden sorumlu Himmler , Aryan ırkından olmayan azınlıkların imhasını yönetti. 1943 yılında Frick’in yerine İçişleri Bakanlığına getirildi. Ocak 1945’de Hitler Himmler’i sırf kendine olan sadakatinden dolayı Sovyet taarruzunu durdurabileceğini düşünerek Vistül Ordular Grubu Komutanlığına getirdi.
İngilterede 22 Mayıs’ta tutuklandı. Himmler daha sonra Nuremberg’de Nazi liderlerinin yargılanacağı mahkemeye gönderilmek üzere hazırlandı. Fakat Lüneburg’da potasyum siyanür kapsülü yutarak intihar etti.
23 Mayıs 1971 – İsrail Başkonsolosu Efraim Elrom’un THKP-C tarafından kaçırılıp cezalandırılmasının ardından sıkıyönetim ilan edildi.
O dönemdeki hükümet tarafından halka ve devrimcilere büyük bir saldırıya girişildi. Ünlü Balyoz Harekatı başladı.
“BİZ TÜRKİYE HALK KURTULUŞ SAVAŞÇILARIYIZ
DAHA FAZLA DİRENMEYİN VE BİZİMLE GELİN…”
Mahir Çayan, Ulaş Bardakçı ve Hüseyin Cevahir…
Bu üç genç savaşçı, bu üç genç adam hapishanedeki arkadaşlarının serbest bırakılmaları için İsrail Başkonsolosu Efrahim Elrom’u kaçırdılar.
Tarih 17 Mayıs 1971’di…
Ve tarihler, 22 Mayıs’ı gösterdiğinde Elrom, THKP/C savaşçıları tarafından ölümle cezalandırıldı…
Bu eylem aynı zamanda THKP/C’nin de ilan edilmesiydi…
THKP/C, bu eylemle Türkiye halklarına armağan edildi…
(THKP/C Dava Dosyası Yar Yayınları…)
23 Mayıs 1983 – “Çizgilerle Nazım Hikmet” kitabında komünizm propagandası yaptıkları iddiasıyla Müjdat Gezen ve Savaş Dinçel tutuklandılar.
22 Mayıs
22 Mayıs 1766 – Büyük İstanbul Depremi,
1766 Büyük İstanbul Depremi gerçekleşti. Deprem İzmit’ten Tekirdağ’a kadar uzanan geniş bir alanda etkili olmuş ve 4.000’den fazla kişi hayatını kaybetmiştir.
22 Mayıs 1932 – Ağrı Dağı ayaklanmasına katılan 34 kişi hakkında idam kararı verildi.
21 Mayıs
21 Mayıs 1919 – Mahmud Berzenci ayaklanması.
Emperyalistler Arası Birinci Paylaşım Savaşı sonunda, İngilizler Güney Kürdistan bölgesini işgal ettiğinde, Şeyh Mahmud, Ekim 1918-Haziran 1919 arasında geçici bir yönetim kurmuş ancak sonra Britanyalılar’la çatışmış ve sürgüne gönderilmişti.
Güney Kürdistan’da bağımsızlık mücadelesi veren Kürt Halkı’nın öncülüğünü Şeyh Mahmut Berzenci yapmıştır. Süleymaniye’li olan Şeyh Mahmut, Şeyh Said Berzenci’nin oğludur. Şeyh Mahmud uzun sayılabilecek Kürt direnişinin sembolüdür. 1918’lerde başlayan direniş yer yer Doğu ve Kuzeydeki Kürtlerin de katılımıyla 13 Mayıs 1931’de son buluyor.
Berzenci Süleymaniye şehrinde bir ayaklanma başlatmıştır. Dolayısıyla Kürt ve Türkmen aşiretleri İngilizlere karşı ayaklanan Şey Mahmut Berzenci’nin çevresinde toplanmış, ona destek vermişlerdir.
Irak yönetiminin ayaklanmayla baş edemeyeceğini anlayan İngilizler harekete geçerek ayaklanmayı bastırıp ayaklanma lideri olan Berzenci’yi Hindistan’a sürmüştür.
21 Mayıs 1995 – Rize’de Mezarda emeklilik yasa tasarısına karşı yapılan mitinge 20 bin emekçi katıldı.
20 Mayıs
20 Mayıs 1992 – Küçükarmutlu’da polis operasyon düzenledi. Panzerle çevrilen mahallede terör estirildi. Direnişle karşılık veren halka polis saldırdı. Onlarca insan gözaltına alındı.
20 Mayıs 1996 – Süresiz Açlık Grevi Başladı
1996’nın 20 Mayıs’ı, bir ay sonra ölüme yatacak olanların açlığa yattığı gün olarak geçti tarihe. 20 Mayıs, on iki şehitle ölümün yenileceği Büyük Ölüm Orucu‘nun başlangıcıydı.
Çeşitli hapishanelerdeki DHKP-C, TKP(ML), MLKP, TİKB, THKP-C/HDÖ, TKP-ML, TKEP-Leninist, EKİM ve Direniş Hareketi’nden sayıları 1500’ü aşan tutsak, Cezaevleri Merkez Koordinasyonu’nun kararıyla, Sağmalcılar, Ümraniye, Sakarya, Bursa, Çanakkale, Gebze, Eskişehir, Ankara, Buca, Aydın, Bartın, Malatya, Konya, Yozgat, Nevşehir, Kayseri, Çankırı, Hatay, İskenderun, Erzurum, Zile, Doğanşehir ve Gemlik Cezaevlerinde Genel Direnişe başladılar.
Talepleri şunlardı:
“Faşizmin devrimci tutsaklara yönelen saldırı politikalarını boşa çıkarmak,
Tabutluk Genelgesi’nin iptali, Eskişehir ve diğer tabutlukların kapatılması,
Tutsak ailelerine yönelen saldırıların durdurulması,
Tutsakların tedavilerinin ve duruşmalara çıkmalarının önündeki engellerin kaldırılması.”
Ayrıca Sağmalcılar ve çeşitli cezaevlerindeki PKK, TDKP, DHP, Devrimci Yol, TDP, TKEP, HKG, PSYK ve PRK/RIZGARİ davası tutsakları da Tabutluk Genelgesi’nin iptali, Diyarbakır Cezaevi’nde 25 Nisan’dan itibaren devam eden süresiz açlık grevi direnişinin taleplerinin kabul edilmesi vb. taleplerle 16 Mayıs ve sonraki tarihlerde beşer günlük dönüşümlü açlık grevine başladılar.
19 Mayıs
19 Mayıs 1919 – 9.Ordu Müfettişi Mustafa Kemal Samsun’a Çıktı.
Karadeniz Bölgesindeki Pontus olayları nedeniyle Osmanlı Devleti tarafından 9.Ordu müfettişi olarak görevlendirilen Mustafa Kemal Paşa 19 Mayıs 1919 tarihinde Bandırma vapuru ile geldiği Samsun’a çıktı. İlk olarak bölgedeki olayları araştırıp rapor hazırlayan Mustafa Kemal ilerleyen günlerde Anadolu’nun içlerine doğru hareket ederek Milli Mücadeleyi örgütleme çalışmalarına başlayacaktır.
19 Mayıs 1984 – Analar Ölüm Orucu ile ilgili Taksim Anıtı’na siyah çelenk bıraktılar.
19 Mayıs 1991 – İstanbul Kadıköy Hasanpaşa semtinde ölüm mangasının düzenlediği operasyonda, TKP\M-L li Hatice Dilek ve TMLGB genel sekreteri İsmail Oral isimli iki devrimci katledildi. Resmi açıklama öylesine bilindik açıklamaydı: “Teslim ol çağrısına silahla karşılık verdiler, çıkan çatışmada ölü ele geçirildiler”… Devrin İçişleri Bakanı Abdülkadir Aksu “Onlara çiçek mi verseydik?” diyerek savunmuştu infazı.
19 Mayıs 2000 – Fiji’de darbe tezgâhı tamamlandı
Fiji rehine eylemi sona erdi. İşadamı George Speight liderliğindeki silahlı grup 7 haftadan uzun bir süredir rehin tuttukları başbakan ve 17 parlamenteri serbest bıraktı. Aralarında Hint kökenli Başbakan Mahendra Chaudry’nin de bulunduğu rehinelerin tutuldukları parlamento binasından ayrıldığı ve durumlarının iyi olduğu duyuruldu. Büyük Şefler Konseyi, yeni devlet başkanını atadı.
Konsey, Speight’ın adayı, eski Devlet Başkan Yardımcısı Ratu Josefa İloilo’yu devlet başkanı ilan etti.
17 Mayıs
17 Mayıs 1971 – İsrail siyonizmi tarafından katledilen Filistin halkının haklı mücadelesini destekleyen THKP-C, katliamları protesto etmek ve hesabını sormak için İsrail Bafşkonsolosu Efraim Elrom’u kaçırdı.
Efraim Elrom, kaçırıldıktan 5 gün sonra taleplerin yerine getirilmemesi sonucu 22 Mayıs 1971’de Genel Komite’nin kararı gereği Mahir Çayan tarafından cezalandırılır.
“Türkiye Halk Kurtuluş Cephesi, 1 MAYIS HAREKATI’nda Ortadoğu
halklarının baş düşmanı Amerikan emperyalizminin maşası siyonist İsrail’in Türkiye Başkonsolosu olan ve de ülkemizdeki siyonist hareketlerin organizasyonunda önemli rolü olan Efraim Elrom’u kaçırmıştır.
Efraim Elrom’un hayatına karşılık, derhal şu şartların yerine getirilmesi
gerekmektedir.
1- Tutuklu bulunan bütün devrimcilerin derhal serbest bırakılması (Yer
sonra bildirilecektir),
2- Türkiye Halk Kurtuluş Cephesi’nin 1 No’lu Bülteni’nin 07.30, 13.30,
19.30 ve 22.45 TRT haber bültenlerinde 3 gün devamlı ve eksiksiz anons
edilmesi,
3- Mühlet doluncaya kadar polisin ve diğer zabıtanın hiçbir takibe girişmemesi ve aleyhte yayın yapılmaması.
Mühlet bu ültimatomun verildiği tarihten itibaren 3 gündür. şartlar yerine getirilmezse derhal Efraim Elrom kurşuna dizilecektir.”
17 Mayıs 2002 – Aşık Mahsuni’yi Kaybettik
1939’da Maraş-Afşin’e bağlı Berçenek Köyü’nde doğdu. Astsubay okulunu ozanlık geleneğini sürdürmek için terketti. Halk Ozanları Derneği Genel Başkanlığı, Pir Sultan Abdal Dernekleri Disiplin Kurulu Başkanlığı, Hacı Bektaşi Veli Anadolu Kültür Vakfı Yönetim Kurulu Üyeliği ve Ozan-Der Onur Kurulu Başkanlığı yaptı. 20 bine yakın türkü yapan Mahsuni’nin 400’e yakın plağının dışında, 50’den fazla kaset ve 9 adet kitabı yayınlandı.
“Defol git benim yurdumdan Amerika katil katil – Yıllardır bizi bitirdin Amerika katil katil”
‘60’lı yılların sonunda sazıyla, halkçı diliyle gençliğin anti-emperyalist eylemlerine bu türküyle ses olduğunda tanıdık onu. Sonra Deniz’lerin asılması, Mahir’lerin katledilmesini yüreğinden kopan acı ve övünçle harmanlayıp milyonlara ulaştırdı:
“Yiğitler yiitler bizim yiğitler” Soygun düzenini Selda’dan dinlemeye alışkın olduğumuz şu türküsüyle anlattı; “Yuh yuh soyanlara Soyup kaçıp doyanlara insana kıyanlara Yuh nefsine uyanlara, yuh!” Yiğitlerin türküsünün, adaletsizliğe isyanın ozanıydı Mahzuni.
Sonraki yıllarda bu tür türkülerini daha az duysak da halktan, adaletten uzaklaşmadı, hep “bizim Mahsuni” oldu. Bugün bir çok sanatçının söylediği binlerce türkü “Mahzuni Şerifim…” diye biter. Alevi halkmızın deyişleri, ağıtları onun sazı, sözüyle günyüzüne çıktı.
16 Mayıs
16 Mayıs 1943 – Varşova Gettosundaki Yahudi topluluğunun Nazi işgaline karşı direnişi kırıldı. Hayatta kalanlar Treblinka toplama ve yok etme kampına gönderilmeye başladı.
Temmuz 1942 ve Ekim 1943 arası yaklaşık 850 bin kişinin katledildiği Polonyadaki Treblinka kampı da, tutsaklar tarafından düzenlenen isyanın ardından kapatıldı.
16 Mayıs 1952 – İngiltere’de kadınlara eşit ücret yasalaştı.
16 Mayıs 1991 – Tekel İşçilerinin Toplu Vizite Eylemi
50 bini aşkın Tekel işçisini kapsayan toplu sözleşme görüşmeleri sürerken Tekel işçileri de anlaşmanın masada değil, sokaklarda yapılacağını göstermek için eylemdeydiler.
Tek Gıda-İş Genel Merkezi’nin, eylemleri, 20 Mayıs’taki koordinasyon kurulu toplantısından sonraya erteleyerek geri çekmek istemesine, şubelerin pasif tutumuna rağmen işçilerin tabandan gelen baskısı sendika yöneticilerini aştı.
50 bin Tekel, 38 bin Çaykur işçisi, 16 Mayıs’ta,
- İnsan onuruna yaraşır ücret ve sosyal haklar elde etmek,
- Özelleştirme adı altında KİT’lerdeki işçi kıyımına son verilmesi,
- 12 Eylül yasalarının getirdiği yasak ve sınırlamaların kaldırılması,
talepleriyle toplu viziteye çıkma eylemi yaptılar. Onbinlerce Tekel işçisi, İstanbul, İzmir, Malatya gibi illerin caddelerini, sokaklarını doldurdu. Tekel işçileri, emperyalist tekellere bir gecede milyarlarca lira vurgun yapma olanağı sağlayanlara karşı, haklarını elde etme talebiyle yürüdüler.
16 Mayıs 1991 – Diyarbakır Meslek Yüksek Okulu’nda TÖDEF’li öğrencilerin önderliğinde başlatılan boykota çevik kuvvet saldırdı. Çevik kuvvet okulu panzerlerle sardı ve işgal etti. Öğrenciler işgale karşı direndi. 10 TÖDEF’li gözaltına alındı.
16 Mayıs 1992 – İstanbul’da tarihi Galata Köprüsü yandı. İngilizler köprüyü 105 bin altın karşılığı 1875’de yapmıştı.
14 Mayıs
14 Mayıs 1948 – İsrail devleti kuruldu.
İsrail Devleti Tel Aviv’de 14 Mayıs 1948’de ilan edildi. Karar, son İngiltere birliklerinin bölgeyi terk ettiği ertesi gün yürürlüğe girdi. Filistinliler, 15 Mayıs’ı “El Nakba” diye anarlar, yani “Felaket” günü.
14 Mayıs 1955 – Sovyetlerin yayılmasını engellemek için kurulan NATO’ya karşı SSCB öncülüğünde Varşova Paktıkuruldu. Sekiz sosyalist ülkenin imzaladığı “Dostluk, İşbirliği ve Karşılıklı Yardım Antlaşması” ile kurulan askeri ve siyasal birlik. Varşova’da bir araya gelen SSCB, Arnavutluk, Demokratik Almanya, Bulgaristan, Çekoslavakya, Polonya, Romanya ve Macaristan arasında 20 yıllık bir süre için geçerli olan askeri ittifak antlaşması imzalandı.
14 Mayıs 1970 – Kızıl Ordu Fraksiyonu – Rote Armee Fraktion – RAF Almanya’da kuruldu.
4 Nisan 1970’te bir trafik kontrolü sırasında RAF lideri Andreas Baader teşhis edilerek tutuklanır. Baader’e polis eşliğinde, “marjinal gençliğin örgütlenmesi üzerine” adlı kitap için kütüphanede Ulrike’nin araştırma yapmasına katkı sağlaması için izin verilir.
Yalnız bir odaya konan Baader’in yanına Ulrike Meinhof dışında kimse alınmaz. 14 Mayıs 1970’de silahlı üç militan tarafından Baader kütüphaneden kaçırılır.
Sekiz gün sonra Agit 883 adlı bir yeraltı gazetesinde eylem üstlenilir. “Kızıl Ordunun İnşaası” adlı bildiride silahlı direniş olmaksızın sınıf mücadelesinin ve proletaryanın yeniden örgütlenmesinin mümkün olmadığı ifade edilir. Metni kaleme alanlar Alman anti-emperyalist hareket içinde silahlı bir fraksiyon olarak örgütlenmek istediklerini belirtirler. “Rote Armee Fraktion / Kızıl Ordu Fraksiyonu” ve RAF kısaltması ilk kez bu metinde kullanılır. Eylemciler polis tarafından teşhis edilince yer altına geçerler ve legal soldan koparlar. Bu eylem grubun kuruluş eylemi olur.
“Şehir gerillacılığının konsepti” başlığını taşıyan RAF ın ilk manifestosunda emperyalist merkezlerdeki savaşın silahlı eylemler olmadan başarıya ulaşamayacağı ilan ediliyordu.
“Gerilladaki erkek ve kadınlar, gerillanın gücü, öznelliği, (teorinin aksine) sürekli bir öğrenme ve eylem süreci nedeniyle “üreme hücresi” olduğu yeni bir toplum için yeni insanlardır. Gerilla, kolektif öğrenmeyi sürdürmek için bireyi “kolektifleştirmek” amacıyla kolektif bir öğrenme süreci anlamına gelir. Politika ve strateji gerillanın her bir bireyinin içinde yaşar.” (Meinhof )
RAF ilk silahlı eylemini 1972 yılı Mayıs ayında Federal Almanya’daki ABD üslerine karşı bombalı eylemlerle başlatıyordu. Bu eylemlerin sonucunda örgütün liderleri tutuklandı ve uzun süreli hapis cezalarına çarptırıldılar. Ne var ki protesto eylemleri açlık grevleri biçiminde hapishanelerde de sürdü.
14 Mayıs 1993 – Direnişteki Kağıthane Belediye işçileri, Ankara Güven Park’ta direniş çadırı açtı ve 22 gün süren Ankara yürüyüşünü anlatan fotoğraflar sergilediler. İşçiler ayrıca “İşçi Kıyımına Son” adını taşıyan bir imza kampanyası başlattılar.
13 Mayıs
13 Mayıs 1974 – Kürt devrimci Leyla Qasım, Kürt halkının mücadelesini dünyaya duyurmak için uçak kaçırma eyleminde bulundu. Eylem sonucunda Leyla Qasım idam edildi.
Kürt halkının yurtsever kızı LEYLA KASIM ulusu için seve seve idam sehpasına çıktı.
İdam edildiğinde henüz 22 yaşındaydı, ailesine dahi haber verilmemişti. Başka bir kimlikle Ebu Greyb zindanına giden annesi, Leyla ile idam edilmeden önce görüşme fırsatı yakaladı. Annesiyle kısa bir görüşme fırsatı bulan Leyla, şu vasiyette bulundu:
Güzel annem; tasalanma, ben bir dava insanıyım artık. Kürt halkı ve Kürdistan için savaşıyorum. ….
Anne bizim ölümümüzle binlerce Kürt insanı uyanacak, özgürlük bayrağımız dalgalanacak. Ben öldüğümde üzülmeyin, saç örgülerimden bayrak yapsınlar.
“Beni öldürün fakat şu gerçeği de bilin ki benim öldürülmemle binlerce Kürt uyanacak. Ben Kürdistan’ın özgürlüğü yolunda canımı feda ettiğimden dolayı sevinç ve gurur duymaktayım. “
13 Mayıs 1996 – İrfan Ağdaş, sivil polisler tarafından yüzlerce insanın gözü önünde Alibeyköy Saya yokuşu Karadolap Mahallesi Gülistan Sokak’ta Kurtuluş Gazetesi satarken sırtından kurşunlandı ve yaralı olarak polis otosuna alındı, orada işkenceye devam edilerek katledildi.
İrfan Ağdaş, Liseli bir devrimciydi. Refhan Tümer Lisesi öğrencisiydi. 16 yaşındaydı. Ama yaşının üstünde bir bilgeliğe, yaşının üstünde bir sorumluluğa sahipti.
Moğollar’ın “Bir şey yapmalı” şarkısı, 16 yaşındaki lise öğrencisi İrfan Ağdaş’ı anlatır;
“Yolun ortasında henüz on altısında insanım insanım diyorsa bir şey yapmalı”…
13 Mayıs 2014 – Soma Katliamı
Manisa’nın Soma ilçesinde 2014′ ün 13 Mayıs’ında Alp Gürkan’ın sahip olduğu Soma Madencilik’te, Türkiye tarihinin en büyük maden katliamı yaşandı. Resmi verilere göre 301 işçi katledildi. 162 işçide yaralandı.
Soma katliamı, Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en çok can kaybı ile sonuçlanan iş ve madencilik kazası olarak kayıtlara geçti.
Soma Maden katliamı bütün ülkeyi ayağa kaldırmıştı. Halk akın, akın, Somaya gidiyordu. Maden ocağının önü ailelerin feryatlarıyla inliyordu. Türkiye’nin tüm polis ve askeri Somaya yığılmıştı. İşçilerin cesetlerini gece çıkarıp kaçırıyorlardı. Hastane morgları, fabrikaların soğutucu bölmeleri cesetlerle doluydu.
Somada sokağa çıkmak yasaktı ziyarete gelenleri ya gözaltı yapıyorlar. Ya da kent dışına bırakıyorlardı kente giremiyorsun yalnızca çıkabiliyordun. Maden ocağının yakınına kimseyi sokmuyorlardı.
O dönem Başbakan olan Recep Tayyip Erdoğan halktan korkusuna markete saklanıyor. Koruması adalet isteyenleri tekmeliyordu. Katliamı protesto eden yürüyüşlere oturma eylemlerine polis saldırıyor, Eğitim-Sen binasında bulunan, avukatlar, öğretmenler, öğrenciler, gazeteciler, gözaltına alınıyor. Katliam saklanmaya çalışılıyordu.
Soma Madenciliğin sahibi, müdürü kayıptı. Katliama dair tek bir açıklama yapılmıyordu. Katliamı fıtrat, kader, deyip geçiştirmeye çalıştılar.
Soma 301 Madenciler Sosyal Yardımlaşma Derneği: “Soma maden katliamının üzerinden tam 5 yıl geçti. Katliamın beşinci yılında ölümlerin baş sorumlularından Soma Kömürleri A.Ş.’nin patronu Can Gürkan’ın serbest bırakılması yetmezmiş gibi yeni ölümleri teşvik edercesine maden işletme yasağının kaldırılması, mevcut adaletsizliği iyice perçinlemiş ve başta biz 301 madenci yakınları olmak üzere kamuoyu vicdanını derinden yaralamıştır. Soma davasında sorumlu müfettişler, devlet yetkilileri ve bakanlar hiç yargılamazken mahkemeye çıkarılanlara ödül gibi cezalar verilmişti. “
“Soma maden katliamının 5.yılı geldi.!! Tam 5 yıl oldu katledilen 301 Madenciler toprak altında sorumlular bir bir serberst bırakılmakta.!! Gelmesin kanlı mayıs gelmesin 13 mayıs.! Biz ailelerin ve duyarlı insanların matem günü acıların ayı 13.mayıs.”
Somada 2014 yılında 301 madencinin katledildiği madenci katliamı’nın sorumlularından Can Gürkan tahliye edildi.
Somalı madencilerin avukatlığını yapan halkın avukatlarına yüzlerce yıla varan cezalar verilirken maden sahibine ödül gibi ceza verilerek tahliye edildi.
Geçen aylarda da Somalı diğer madenciler ölmesin diye mücadele eden devrimcilere 15 yıla varan cezalar verilmişti. Can Gürkanın tahliye edilmesi bir kez daha göstermiştir ki bu mahkemelerden halk için adalet çıkmayacaktır.
12 Mayıs
12 Mayıs 1916 – İrlanda’nın İngiltere’den bağımsızlığını ilan eden Paskalya Ayaklanması’nın öncüsü ve İrlanda’nın ilk Marksist işçi önderlerinden James Connolly kurşuna dizildi. 12 Mayıs 1916’da İrlanda kurtuluş mücadelesinin önderlerinden James Conolly gizli bir duruşmayla idam edildi. Kangrene dönüşen yaraları nedeniyle ayakta duramaz halde olan Conolly koltuğa oturtularak kurşuna dizildi.
“Emeğin davası İrlanda’nın davasıdır. İrlanda’nın davası emeğin davasıdır. Bunlar birbirinden ayrılamaz. İrlanda özgürlük peşindedir. Emek, özgür İrlanda’nın kendi kaderinin tek sultanı, toprağı üstündeki ve içindeki her maddenin en yüksek maliki olması peşindedir.”
(James Connolly, Seçme Yazılar, s.41)
12 Mayıs 1992 – Nelson Mandela Uluslararası Atatürk Barış Ödülü’nü reddetti.
5 Mart 2002’te Hürriyet’te kaleme alınan bir yazı ne olduğunu şu şekilde anlatıyor:
“…Açıkçası Atatürk Barış Ödülü’nü reddettiği günden bu yana Mandela’ya ve ülkesine ‘sıcak’ bakamıyordum. Ancak, gerçekleri öğrenince Mandela’ya olan kızgınlığım geçti. Kendimize olan kızgınlığım ise arttı. Güney Afrika ile Türkiye arasında pek de dostane olmayan ilişkilerin temelinde Turgut Özal’ın koyduğu bir bomba var. Güney Afrika’da ırkçı rejimin hüküm sürdüğü ve bütün dünyanın bu nedenle Güney Afrika’ya ambargo uyguladığı yıllarda Turgut Özal, bu ülkeye bir dostunu yollar ve ticaret yapmanın yollarını arar. Ve ambargoya rağmen bu ülkeye mal sattırmaya başlar. Hacim öyle atla deve bir miktar değildir ama ambargo delinmektedir. Daha sonra ırkçı rejim yıkılır. Mandela serbest kalır. Ülkenin başına geçer.Mandela’nın çalışma arkadaşları ise ırkçı rejim döneminde iç savaşların ve çatışmaların hüküm sürdüğü çevredeki ülkelerde sürgünde bulunan Güney Afrikalılardır.Bunlar ülkenin yönetimine geçince Mandela’ya rapor sunarlar. Bu rapora göre Afrika ülkelerindeki iç savaşlarda kullanılan silahlar bu ülkelere Türkiye tarafından satılmaktadır. Daha doğrusu Türkiye, İsrail yapımı bu silahların satışına aracılık etmektedir. Bunun üzerine Mandela Türkiye’ye bir temsilci gönderme kararı alır. Ve bu konuyu Türk yetkililerle görüşmek maksadıyla Thabo Mbeki Türkiye’ye doğru yola çıkar. Ancak temsilci Mbeki Türkiye’ye sokulmaz bile. Havaalanında kısa bir görüşmeden sonra adam ülkesine geri yollanır. Ve ilişkiler büyük darbe alır. Daha sonra Mandela’ya verilen ödül ile bu yara onarılmak istenir ama iş işten geçmiştir. Peki o gün Türkiye’ye sokulmayan Mbeki’ye ne oldu dersiniz!Söyleyelim. Bugün Güney Afrika Cumhuriyeti Devlet Başkanı o gün Türkiye’ye sokulmayan Mbeki’den başkası değil. Ne politika yapmışız değil mi!..” (http://www.hurriyet.com.tr/hepsi-ac-cogu-aids-ic-acitan-etiyopya-38703864)
Ayrıca Yıldıray Oğur, 8 Aralık 2013’te yuakrıdaki iddianın da içerisinde yer aldığı “Mandela ‘Milli Barış Ödülü’müzü neden reddetti?” başlıklı bir yazı kaleme aldı.
Yazıda geçen bir cümle:
“…
Ödül ertesi yıl Evren’e gitti. Kenan. Evren. Barış. Ödül…. Fazla uzatmaya gerek yok…”
12 Mayıs 1993 – TURBO FİLTRE İŞÇİLERİ DİRENİŞTE
Tarsus’ta Turbo Filtre Fabrikasında hiçbir sosyal hakları verilmeden zor koşullar altında çalıştırılan ve patronun keyfi uygulamalarına maruz kalan işçiler bu baskılara örgütlü bir güçle cevap vermek için sendikalaşmaya karar verip Otomobi-İş’e üye olmaya başladılar. Bunu haber alan patron hiçbir gerekçe göstermeden 4 işçiyi işten attı. Patronun bu keyfi uygulamasını protesto için 5 Mayıs 1993’te işçiler çeşitli protesto eylemleri gerçekleştirdiler. Bu eylemlerden sonra 200 işçi daha işten atıldı.
12 Mayıs’ta işten atılan 5 işçi fabrikanın önünde açlık grevine başladı. Turbo işçilerinin açlık grevi direnişi 52. günde zaferle sonuçlandı. Yapılan görüşmelerde işten atılan işçilerin işe alınması ve işçilerin hazırladığı 21 maddelik taleplerin çoğu kabul edildi.
12 Mayıs 1995 – TİYAD (TAYAD)’lı aileler Ayşenur Şimşek için Boğaz Köprüsü’nü trafiğe kapatarak öfkelerini dile getirdiler.
Ankara Sağlık-Sen sendikası kurucularından Ayşenur şimşek 24 Ocak 1995’te kaçırıldı. Polise, savcılığa yapılan tüm başvurularda gözaltına alındığı kabul edilmedi. 12 Nisan’da Kırıkkale’de katledilmiş ve cesedi yol kenarına atılmış olarak bulundu.
12 Mayıs 1996 – 1 Mayıs Şehitleri Hasan Albayrak, Yalçın Levent, Dursun Odabaş için Tuzla’da yapılan anmaya jandarma saldırdı. Saldırıda 4 kişi ağır toplam 10 kişi yaralandı. Halk saldırıya taş ve sopalarla karşılık verdi.
12 Mayıs 1998 – İnsan Hakları Derneği (İHD) Genel Başkanı Akın Birdal Ankara’da silahlı saldırıya uğradı. Birdal ağır yaralandı.
11 Mayıs
11 Mayıs 1920 – Mustafa Kemal, Vasıf Bey (Kara), Ali Fuat Paşa (Cebesoy), Alfred Rüstem Bey, Dr. Adnan Bey (Adıvar) ve Halide Edip (Adıvar) ;
Nemrut Mustafa Paşa başkanlığında İstanbul’da bulunan Divan-ı Harp tarafından idama mahkum edildi.
11 Mayıs 1961 – Yassıada’da “Anayasa’yı ihlal” davası başladı.
Davada, 27 Mayıs 1960 askeri darbesiyle görevlerinden düşürülen, cumhurbaşkanı Celal Bayar, Başbakan Adnan Menderes, Maliye Bakanı Hasan Polatkan ve Dış işleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu‘nun da aralarında bulunduğu 400 kadar Demokrat Partili siyasi, partiyle ilişkisi iddiasıyla bürokrat ve asker sanık yargılandı. Yargılamalar sonunda, Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan idam edildiler.
Nâzım Hikmet’in, Kore’ye asker gönderen Adnan Menderes hakkında 25.6.1959’da yazdığı şiir.
“gözlerinizin ikisi de yerinde, adnan bey, iki gözünüzle bakarsınız,
iki kurnaz, iki hayın, ve zeytini yağlı iki gözünüzle bakarsınız kürsüden
meclis’e kibirli kibirli ve topraklarına çiftliklerinizin ve çek defterinize.
ellerinizin ikisi de yerinde, adnan bey, iki elinizle okşarsınız, iki
tombul, iki ak, vıcık vıcık terli iki elinizle okşarsınız pomadlı
saçlarınızı, dövizlerinizi, ve memelerini metreslerinizin iki
bacağınızın ikisi de yerinde, adnan bey, iki bacağınız taşır geniş
kalçalarınızı, iki bacağınızla çıkarsınız huzuruna eisenhower’in, ve bütün
kaygınız iki bacağınızın arkadan birleştiği yeri halkın tekmesinden korumaktır.
benim gözlerimin ikisi de yok.
benim ellerimin ikisi de yok.
benim bacaklarımın ikisi de yok.
ben yokum.
beni, üniversiteli yedek subayı,
kore’de harcadınız, adnan bey.
elleriniz itti beni ölüme, vıcık vıcık terli, tombul elleriniz.
gözleriniz şöyle bir baktı arkamdan ve ben al kan içinde ölürken çığlığımı duymamanız için kaçırdı bacaklarınız sizi arabanıza
bindirip.
ama ben peşinizdeyim, adnan bey, ölüler otomobilden hızlı gider, kör gözlerim, kopuk ellerim, kesik bacaklarımla peşinizdeyim.
diyetimi istiyorum adnan bey, göze göz, ele el, bacağa bacak, diyetimi istiyorum, alacağım da”
10 Mayıs
10 Mayıs – 22 Haziran 1940 –
Nazi Almanya’sı Batı Avrupa’ya saldırdı — Fransa ve tarafsız Hollanda, Belçika, Lüksemburg. Lüksemburg 10 Mayıs’ta işgal edildi.
10 – 16 Mayıs – Engelliler Haftası
12 Mayıs 1992’de Ankara’ya giderek, üç bini aşkın imzalı bir dilekçeyi Başbakana vermek isteyen 33 kişilik bir sakatlar heyeti, randevuları olmadığı gerekçesiyle Başbakanlık önünden uzaklaştırılmak istendi.
Ne pahasına olursa olsun görüşmeden gitmeyeceklerini söyleyen heyetin etrafı çok sayıda resmi polis ve çevik kuvvet tarafından kuşatıldı ve polis bizzat Başbakan’ın emriyle heyete saldırdı.
94’ün Sakatlar Haftası’nda yine eylemde ve yine Ankara’daydılar. Demokrasi Mücadelesinde Özürlüler, Sakatlar Haftası’nın ilk günü olan 10 Mayıs 1994‘te insanca yaşam koşulları talebiyle Aksaray’daki Sakatlar Derneği Genel Merkezi’ nde süresiz açlık grevine başladılar.
14 Mayıs’ta “Sakatlar Haftası” dolayısıyla bir dayanışma şenliği düzenlendi. Demokrasi Mücadelesinde Özürlüler 10 Mayıs’ta başlattıkları açlık grevini 15 Mayıs’ta Ankara’da yapılan ortak açlık grevine taşıdılar. 16 Mayıs sabahı ise Başbakanlık binası önündeydiler. Burada taleplerini dile getiren bir gösteri yapan sakatlar aynı gün çeşitli parti yöneticileri ve hükümet yetkilileri ile görüşmeler yaptılar. *
10 Mayıs 1994 – Güney Afrika Cumhuriyeti’nin ilk siyah devlet başkanı Nelson Mandela göreve başladı.
9 Mayıs
9 Mayıs 1945 –Zafer Günü
II. Dünya Savaşı’nın sonunda Almanya’nın kayıtsız şartsız teslimiyetini imzaladığı Sovyetler Birliği tarafından ilan edilen ve kutlanan gündür.
Almanya 8 Mayıs 1945’te akşam vakti resmî olarak teslim olmasına karşın Sovyet hükümeti Berlin’de imzalanan teslimiyet anlaşmasında 9 Mayıs’ta zaferi ilan etti.
(1945 Moskova Zafer Geçit Töreni’nde Lenin’in Mozolesi’nin önüne atılmayı bekleyen Nazi Almanyası’nı sembolize eden orijinal pankartlar ve onları taşıyan Kızıl Ordu’ya bağlı askerler)
8 Mayıs
8 Mayıs 1982 – Bertolth Brecht’in, ” Halkın Ekmeği” adlı şiir kitabı toplatıldı.
8 Mayıs 1984 – Sanatçı Rahmi Saltuk, konserinde liste dışı türkü söylediği gerekçesiyle 3 ay hapis cezasına çarptırıldı.
8 Mayıs 1993 – Üç bin kişi Gökova termik santraline karşı eylem yaptı.
7 Mayıs
7 Mayıs 1639 – Osmanlı ve İran arasında Kasr-ı Şirin antlaşması yapıldı. Kürt coğrafyası ilk defa ikiye bölündü.
7 Mayıs 1924 – Cumhuriyet gazetesi yayın hayatına başladı. 7000 nüsha basılan gazetenin kurucusu Yunus Nadi Bey’di. Gazetenin kadrosunda Ahmet Rasim, Peyami Safa, Ahmet Refik (Altınay) gibi isimler vardı.
7 Mayıs 1954 – Vietnam bağımsızlığını ilan etti.
7 Mayıs 1995 – Çağdaş Özgür-Der açıldı.
Tutsak aileleri, örgütlenmelerine TAYAD’la başlamışlardı. Ama oligarşi onları saldırılarının hedefi yapmakta gecikmedi. Tutsak ailelerinin dernekleri sayısız kez kapatıldı. Ama onlar da yılmadılar. Oligarşi kapattı, onlar açtılar.
1991’den önce Haklar ve Özgürlükler Derneği olarak açılıp, sonrasında Türkiyenin çeşitli bölgelerine yayılan Özgür-Der de bu ısrarcı, inatçı kavganın devamı olarak kurulan bir mevziydi. Onlar tutsak yakınıydılar, ancak, her türlü insan hakları ihlalleri karşısında tavırsız kalmamış, halkın çok çeşitli sorunları karşısında duyarlılıklarını göstermişlerdi. Oligarşinin derneklerini kapatmaları da onları engelleyemiyordu, çünkü, mücadelede yasallığı değil, meşruluğu esas almayı ilke edinmişlerdi.
İstanbul’da 1991’den beri bir mücadele mevzisi olarak var olan, kapatmalara rağmen yılmayan Özgür-Der, 7 Mayıs’ta Çağdaş Özgür-Der olarak yeniden açılarak yılmadığını ve yılmayacağını bir kez daha gösterdi.
6 Mayıs
6 Mayıs 1972 – THKO’nun önderlerinden Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan, Yusuf Aslan idam edildi.
Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu’nun (THKO) kurucu ve yöneticilerinden Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan idam edildi. Son söz olarak; Deniz Gezmiş: ” Yaşasın tam bağımsız Türkiye.Yaşasın Marksizm- Leninizm. Yaşasın Türk ve Kürt halklarının kardeşliği. Yaşasın İşçiler, köylüler. Kahrolsun emperyalizm,” Yusuf Aslan: “Ben ülkemin bağımsızlığı ve halkımın mutluluğu için şerefimle bir defa ölüyorum. Sizler bizi asanlar şerefsizliğinizle her gün öleceksiniz. Biz halkımızın hizmetindeyiz. Sizler Amerikanın hizmetindesiniz. Yaşasın devrimciler. Kahrolsun faşizm, “. Hüseyin İnan: “Ben şahsi hiçbir çıkar gözetmeden halkımın mutluluğu ve bağımsızlığı için savaştım. Bu bayrağı bu ana kadar şerefle taşıdım. Bundan sonra bu bayrağı Türk halkına emanet ediyorum. Yaşasın işçiler, köylüler ve yaşasın devrimciler. Kahrolsun faşizm” dediler.
THKO önderleri Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan’ın 12 Mart faşizminin idam sehpalarında takınmış oldukları uzlaşmaz tavırları, Türkiye devrimci hareketine önemli bir miras olarak kalacaktır.
6 Mayıs 1996 – Kontrgerilla şefi Mehmet Ağar’ın imzasını taşıyan 6 Mayıs genelgesi yayınlandı. Genelgenin yayınlanmasıyla birlikte tabutluklar açıldı.
6 Mayıs 1936 – Ankara’da Türkiye’nin ilk konservatuvarı Ankara Devlet Konservatuvarı kuruldu.
5 Mayıs
5 Mayıs 1981 – IRA’nın tutuklu üyelerinin başlattıkları açlık grevinde IRA önderlerinden Boby Sands şehit düştü.
5 Mayıs 1993 – YÜZBİN BELEDİYE İŞÇİSİ EYLEMDE
Başta İstanbul, Ankara, İzmir, Diyarbakır, Trabzon, Konya, Adana olmak üzere 400’den fazla belediyede yüzbini aşkın işçi 5 Mayıs’ta iş bıraktı. Belediye-İş Genel Merkezi’nde ve şubelerde açlık grevlerine başlandı.
4 Mayıs
4 Mayıs 1920 – İngiltere’de 5 milyon işçi iş bıraktı.
4 Mayıs 1953 – Ernest Hemingway, Yaşlı Adam ve Deniz adlı romanıyla Pulitzer Ödülü aldı.
4 Mayıs 1970 – ABD’de, Ohio Kent Üniversitesi’nde, ABD’nin Kamboçya’yı işgalini protesto eden öğrencilere müdahale eden güvenlik güçleri dört öğrenciyi öldürdü, dokuzunu yaraladı.
4 Mayıs 1972 – Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan’ın idam edilmelerini önlemek isteyen dört kişi Jandarma Genel Komutanı Kemalettin Eken’i kaçırmak istedi. Polis müdahale etti. Orgeneral Eken ayağından yaralandı. Eylemcilerden üçü kaçmayı başarırken Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğrencisi Niyazi Yıldızhan öldürüldü.
4 Mayıs 1980 – Eski Yugoslavya Cumhurbaşkanı Tito öldü.
88 yaşında ölen Tito 1936’dan öldüğü güne kadar Yugoslavya Komünist Partisi’nin Genel Sekreteri’ydi. İkinci Emperyalistler Arası Paylaşım Şavaşı Savaşında Nazi Almanyasına karşı gerilla savaşını örgütledi. 1945’de hükümet başkanı, 1953’de cumhurbaşkanı seçilen Tito ilkesinde özyönetim modeliyle kapitalizme bir alternatif örgütlemeye çalıştı.
3 Mayıs
3 Mayıs – Uluslararası Basın Özgürlüğü günü
3 Mayıs 1951 – Demokrat Parti meclis grubunda din eğitiminin genişletilmesi istendi.
3 Mayıs 1962 – Ankara’da çıplak ayakla yürüyen işsizler Başbakan İsmet İnönü’nün istifasını istediler.
3 Mayıs 1985 – Fatsa Belediye Başkanı Fikri Sönmez öldü.
3 Mayıs 1993 – 3 Mayıs 1993
İhbarcı Veli Polat Cezalandırıldı. Dersim’de cunta döneminde işkenceci katil Vali Kenan Güven halka karşı baskı ve şiddeti örgütlerken, özel olarak ihbarcılık ağını da geliştiriyordu. Vali daha önce askerliği döneminde kendisinin emir eri olan Veli Polat’ı bularak Çemişgezek yöresinde muhbir ağını oluşturmada ona birinci dereceden rol verdi. Daha önce bir çok ihbara adı karışan Veli Polat, Devrimci Sol gerillaları tarafından cezalandırıldı
1 Mayıs
1 Mayıs – Tüm Dünya Halklarının Birlik, Mücadele ve Dayanışma Günü
1 Mayıs 1919 – KURTULUŞ Dergisi yayın hayatına başladı
l Mayıs 1977 – İstanbul Taksim Meydanında 35 kişi katledildi.
1 Mayıs 1989 – Mehmet Akif Dalcı 1 Mayıs Alanında katledildi.
1 Mayıs 1996 – İstanbul Kadıköy’deki l Mayıs kutlamalarında dört işçi katledildi.