Basın Adası’ndan
Mültecilere karşı Hırvat polisinin Bosna sınırındaki ortak bir uygulaması şiddet, geri gönderme, insan haklarına sistematik olarak göz ardı etme olarak tanımlayan birçok rapor var.
Bosna’daki Faslı bir göçmen, Danimarka Mülteci Konseyi’ne, sınırı Hırvatistan’a geçmeye çalışırken Hırvat polisi tarafından kötü muamele gördüğünü söyledi.
Hırvatistan İçişleri Bakanı Davor Božinović’ Hırvat polisinin örnek bir şekilde davrandığını ve bu nedenle Avrupa’da benzersiz olduğunu belirtti. Bakan, Hırvat polisine yöneltilen tüm suçlamaların aslında Hırvatistan’ın muhaliflerinin bir kampanyasının parçası olduğunu söyledi. Bu muhaliflerin kim olduğunu ve hangi çıkarları gözeteceklerini belirtmedi.
“Der Spiegel” haber dergisinde yayınlanan bir haberde Bosna’dan Hırvatistan’a ve ardından Batı Avrupa’ya sınırı geçmeye birkaç kez denediği söylenen bir göçmen vakasını ayrıntılı olarak anlatıyor. Haberdeki mülteci ve diğer mülteciler defalarca durduruluyor. Hırvat polisi, nihayet yarı çıplak ve ayakkabısız olarak Bosna’ya geri götürülmeden önce ona iskence ediyor ve onu çıplak soyuyor.
Zagreb Barış Araştırma Merkezi’nde (CMS) göçmenlik sorunları konusunda uzman olan Julija Kranjec, “Bu, uluslararası hukukun ve yürürlükteki AB yönetmeliklerinin açık bir ihlalini temsil ediyor. “Bir AB üye devletinin topraklarına ulaşan ve sığınma başvurusunda bulunan tüm mülteciler, başvurularının bireysel olarak incelenmesine, yani anayasal bir devletin standartlarına göre bireysel bir süreçten yararlanma hakkına sahiptir. Bu aynı zamanda AB topraklarına yasadışı yollarla gelenler için de geçerlidir. Sınır dışı etme de ancak düzenli bir prosedür çerçevesinde mümkündür. Hiçbir koşulda bu gayri resmi olarak yapılmamalıdır” dedi.
Hırvat polisinin olduğu gibi Bosna sınırındaki eylemleriyle ilgili haberler yeni değil. 2018’in ortalarından bu yana, göçmenlerin çok sayıda iyi belgelenmiş tanıklığı, tacizleri gösteren yüzlerce fotoğraf ve tedavi eden doktorların ifadeleri var. Uluslararası Af Örgütü veya Sınır Tanımayan Doktorlar gibi yerel ve uluslararası sivil toplum kuruluşlarından raporlar var. BM mülteci ajansı UNHCR, Hırvat polisinin göçmenlere karşı gerçekleştirdiği acımasız eylemden de söz ediyor.
Bangladeşli bir sığınmacı, Ekim 2020’de Danimarka Mülteci Konseyi’ne Bosna-Hırvatistan sınırında siyah giysili polis memurları tarafından dövüldüğünü söyledi.
Ayrıca Hırvat polisi tarafından göçmenlerin yasadışı geri gönderilmesini gösteren güvenilir video görüntüleri de var. Hırvatistan’daki insan hakları ombudsmanı Lora Vidović geçen yılki resmi raporunda bunu yazdı. Konu Avrupa Parlamentosu’nda da görüşüldü. Hiçbir şeyi değiştirmedi.
Geçen yıl, dönemin Hırvatistan Cumhurbaşkanı Kolinda Grabar-Kitarović dikkatsizce İsviçreli televizyon yayıncısı SRF’den gazetecilere “bu zorlu arazide geri gönderme yaparken biraz şiddet gerektiğini” itiraf etti.
2015 yılında AB’ye yaklaşık bir milyon mültecinin geldiği eski “Balkan Rotası”, Macaristan-Sırbistan ve Macaristan-Hırvat sınırlarında dikenli tellerle kapatıldığından beri, binlerce göçmen Bosna Hersek üzerinden “Yeni Balkan Rotası” nı kullanıyor. Hırvatistan’a ve oradan Batı Avrupa’nın daha zengin ülkelerine geçmek zor olduğu için, Bosna tarafından Hırvatistan’a geçmek için bir fırsat bekliyorlar.
Şu anda Bosna sınır bölgesinde çoğunluğu Afganistan, Pakistan ve Suriye’den gelen yaklaşık 8.000 – 9.000 mülteci var.Yerel halkın mültecilere karşı başlangıçtaki olumlu havası çoktan büyük bir kızgınlığa dönüştü: sakinler defalarca göçmenlerin işleyeceği hırsızlık ve soygunları rapor ediyor veya bireysel mülteci grupları arasında şiddetli çatışmalara tanık oluyor. Yerli halkın çoğu “dayanılmaz koşullardan” bahsediyor ve resmi ve gayri resmi mülteci kamplarını protesto ediyor.
Julija Kranjec, “Hırvatistan’ın birincil dış politika hedefi Schengen bölgesine kabul edilmektir,” diyor. 2013 yılından beri AB üyesi olan ülke için ülke, AB entegrasyonunun tamamlanmasına çalışıyor. Hırvatistan’ın Schengen bölgesine kabul edilebilmesi için Avrupa dış sınırını her şeyden önce göç akışlarına karşı etkili bir şekilde koruyabildiğini ve buna istekli olduğunu göstermesi gerekiyor.
Yeşiller Milletvekili Erik Marquardt, “Hırvatistan diğer AB ülkelerinden gelen baskı altında hareket ediyor. “Bu davranışa AB ülkeleri arasında büyük bir suç ortaklığı var. Görünüşe göre AB Komisyonu’ndan veya bireysel AB üye devletlerinden bu durumda insan haklarına uymamak için siyasi baskı var” dedi. Marquardt’a göre, bu aynı zamanda “Hırvatistan’ın Schengen bölgesine katılım müzakerelerinin ancak ülkenin sınırdaki mültecileri sistematik olarak reddetmeye, şiddet kullanmaya ve geri göndermeye başlamasından sonra başladığı” gerçeğinde de görülebilir.
