Musa Aşoğlu’nun kaleminden, Hamburg Hapishanesi:
Violeta Jakova 2 Haziran 1923 yılında, Bulgaristan’ın Dupniza şehrinde dünyaya gelir. Bir Sefarad Yahudi ailenin çocuğu olan Violeta’nın doğumundan önce babası, doğduktan kısa süre sonra da anası ölür ve kendisini ninesi büyütür. Bir yetimdir… hem de doğuştan.
14 yaşında geldiğinde tütün fabrikasında çalışmaya başlar. 1939’da ise fabrikada Komünist Gençlik Birliği, RMS’yi tanır ve üye olur. Kısa süre sonra RMS çalışmaları için Sofya’ya görevli gider ve bölge sorumluluğunu üstlenir.
Sovyetlere savaş açıldığında artık saygın bir kişilik ve saygın bir örgütçüdür. Komünsist Parti’nin, Alman ordularını her alanda yıpratma kararı uyarınca, Alman ordusuna lojistik destek amaçlı tahıl ve saman ambarlarının yakılmasını örgütler. Eyleme katılanların çoğu tutsak düşer. Violeta ise eylem sorumlusu olarak gıyabında yargılanıp, idama mahkum edilir. Violeta artık illegalitededir ve ismi de İwanka olmuştur.
Daha sonra bir yoldaşı aracılığıyla Slawtscho Radomirski ile yakınlaşır. Birlikte yeni bir saldırı düzenlerler. Bu sefer hedef Sovyetlere yürüyen Alman ordularına aktarılacak kürk ve deri giyim depolarıdır. Daha sonra Radomirski’nin komutasındaki KP’nin “Özel Savaş Gruplarında” yer alır. Artık çok iyi bir nişancıdır. Yoldaşları onu tarif ederken “sınırsız cüretli” derler.
İlk cezalandırma eylemi BKP MK’sındaki bir haindir. Bir çok yoldaşın tutsak düşmesinin sebebi olan bu alçağı cezalandırmak ister. Ama silahı tutukluluk yapar. Ama yine de haine refakatçısıyla saldırıp cezalandırır.
Yeni hedefi, Savaş Bakanı General Christo Lukow’dur. 13 Şubat 1943’te generali, kafasına sıktığı iki kurşunla cezalandırır. Violet, namı diğer İwanka, artık bir efsanedir. Faşist Bulgar diktatoryasının da en baştaki hedefi durumundadır.
3 Mayıs 1943’te Emniyet Genel Müdürü Atanos Pantew’i cezalandırır ve eyleme katılan yoldaşlarını da sağ salim çıkartır.
Daha sonra “Özel Savaş Grubu” dağıtılır ve İwanka da ÇAVDAR denilen kır gerillasına (Partizan) katılır. Ancak sağlık sebepleriyle bu görevine devam edemez. Tedavisinden sonra, 1944 başlarında yoldaşı Slawtscho Radomirski ile yeni bir Partizan birliği oluşturur. Köylere yönelik toplantılar, konferanslarla ajitasyon çalışmaları yaparlar. Köylerde de komünist gençlik örgütleri yaratırlar.
Yine bir köyde yaptıkları bir toplantı dönüşü, 17 Haziran 1944’te bir polis pususuna düşer. Ağır yaralı halde yakalanmadan önce, çatışmada üç polisi daha vurur. Polis, yaralı haldeki İwanka’yı işkenceye alır. Amaç Kır Gerilla Birliğinin üssünün yerini öğrenmektir. İwanka sadece susmaz… işkencede bile ajitasyon çeker, işkencecileri yener.
18 Haziran 1944’te Radomir şehrinde kurşuna dizilir… Savaş sonrasında kurşuna dizildiği yerde bu yiğit kadının anıtı dikilir. Anıt bugün halen aynı yerinde durmaya devam ediyor.
Violeta adeta yetimliğin içine doğmuş. 14’ünde işçi, 16’sında devrimci olmuş, 21’inde ise halkının sevgilisi bir kahraman olarak toprağa düşmüş.
