NASIL YAPMALI?

Kitabın adı: Nasıl Yapmalı

Yazarı: Nikolay Çernişevski

Yayınevi: Yar Yayınları

Nasıl Yapmalı, Çarlık Rusyasının hücrelerinde yazılmış bir kitaptır.

Ama bir hücreyi değil, çağını anlatır. Dünyadaki eski ile yeninin savaşını anlatır.

Nasıl Yapmalı, çürüyen ve gelişen sınıfların, eskiler ve yenilerin romanıdır.

Eskiler; soylular, yani Çarlık iktidarı, beyler, paşalar, toprak sahipleri ve onlara bağlı gelişen burjuvazidir.

Bir yandan ise, emekçilerin içinden çıkan yeni insanlar vardır. Rahmetov, Lopuhov, Kirsanov, Vera Pavlovna nezdinde yeni bir sınıfı, yeni bir kültürü anlatır Çernişevski.

1860-70’lerde Çarlık Rusya’sında ilerici hareketin teorik ve pratik öncülerinden biridir Çernişevski. Yazdıklarıyla ve pratiğiyle Çarlığa karşı mücadeleyi örgütler. Bu nedenle de 1862 yılında tutuklandı. ‘Nasıl Yapmalı’yı 2 yıl boyunca tek başına tutulduğu bir hücrede yazdı.

Tüm hakları gasp edildiği için açlık grevi yaptı.

Pişmanlığı kabul etmediği için Sibirya’ya sürgüne gönderildi ve oradan ancak 20 yıl sonra dönebildi.

Çernişevski romanında sosyalizmin ahlak ilkelerini anlatır. Vera Pavlovna ile, Rus edebiyatında devrimci kadın tipini yaratan ilk yazardır.

Sevgiyi, aşkı, mutluluğu tartışır Çernişevski; ve gösterir ki; eşitliğin olmadığı yerde gerçek aşk ve mutluluk yoktur.

Çernişevski’nin roman tekniğinde, zaman zaman romanın akışı kesilir ve yazar, okurla tartışmaya girer, ya da bazı konularda okura bilgi verir.

***

“Nasıl Yapmalı?” Lenin’in kapitalizmin eleştirisi açısından önem verdiği kitaplardan

biridir. Roman hakkında şöyle demiştir:

“İlk defa 14 yaşındayken okumaya çalışmıştım ‘Nasıl Yapmalı?’yı… Ağabeyimin idam edilmesinden sonra Çernişevski’nin romanının onun en sevdiği kitap olduğunu bilerek yeniden elime aldım ‘Nasıl

Yapmalı?’yı ve bu kez bir kaç gün değil, birkaç hafta

sürecek bir okumaya giriştim. Ancak o zaman anlayabildim derinliğini. Öyle bir iki atımlık değil, insana yaşam boyu yetecek bir baruttur bu kitap.”

“Ütopik sosyalist görüşlerine rağmen, O, kapitalizmin dikkat çekici biçimde derin bir eleştirmeniydi.”

Marks da, Çernişevski’yi, “burjuva iktisadının iflasını ustaca ortaya koyan büyük Rus araştırmacısı ve eleştirmeni” olarak tanımlar.

***

Nasıl Yapmalı, her zaman hayatın en temel sorularından biridir ve bu kitap, bu soruya ayrıntılı bir çcevap veriyor.