(Bir okurumuzdan gelen yazıyı sizlerle paylaşmak istiyoruz)
Mahirler’in 30 Mart’ta Kızıldere’de katledilmesi, Denizler’in idamıyla ve İbrahim Kaypakkaya’nın işkencede katledilmesiyle, THKP-C, THKO ve TKP-ML’nin örgütsel yapısı büyük oranda yok edildi. Ve silahlı devrim cephesi fiziken yenilgiye uğradı. 71 silahlı devrimci çıkışının geride bıraktığı gelenek ve büyük kitle potansiyeli kendinden sonrasına büyük mirası oldu.
“Başlangıç kolay olmayacaktır, hatta aşırı ölçüde
zor olacaktır.”
-Che Guevara
12 Mart 1971 muhtırası ile beraber tutsak edilen kadroların 1974 yılındaki genel afla dışarı çıkmasıyla birlikte esmeye başlayan “rüzgar”, 71 devrimci çıkışının yarattığı potansiyelle birleşip 1974’ten itibaren çeşitli şekilde örgütlenmeye başladı. Bir sonraki darbeye, 12 Eylül 1980 faşist cuntasına kadar olan 6 yıllık dönem Türkiye’de solun yükselişe geçtiği yıllardır. Özellikle 1974 ve sonrasında Türkiye’de sol, parçalı ve bölünmüş olsa da, işçi sınıfı ve geniş halk kesimleri üzerinde etkili aynı zamanda en kitlesel dönemine girmiş olacaktır. Beraberindeki yıllarda resmi ve sivil faşist terör, halkın önemli sorunlarından olmuş ve halkın “can güvenliği” istemi yakıcı bir gerçeklik olarak ön plana çıkmıştır. Faşist terör örgütlenmesi, NATO ve CİA tarafından organize edilen ordu ve devlet mekanizması içinde örgütlenip geliştirilmekteydi. Bu dönemde faşist Türkeş’in partisi(MHP) ve onun gençliği ÜGD(Ülkü Ocakları) bu güçlerin birer örgütlü kitle çalışması durumundaydı.
35 devrimcinin katledildiği, dönemin en büyük
katliamı olan 1 Mayıs 1977’ye kadar gelen süreçte Oligarşinin, kontrgerilla
eliyle örgütlediği faşist terör saldırıları aralıksız devam ederek Taksim
Katliamı ile zirveye ulaştı. Taksim Katliamı’nın ardından Türkiye devrimci hareketinin
özneleri, faşist teröre karşı “aktif” savunma göstererek halkı ve
gençliği örgütlemeye başlayan, etkili misilleme eylemleri ile devrimci şiddeti
yaygınlaştırarak oligarşiyi krize sürükleyen ve “antifaşist
potansiyeli” “oligarşiye karşı potansiyel düzeyine” evriltmeye
başladığı bir sürece girilmişti. Oligarşi, yaşadığı krizleri (aynı yıllarda
devam eden kapitalizmin küresel krizinden bağımsız değil) aşabilmek adına
“açık faşizme” uygun politikalar uygulaması için “antikomünist
öz” taşıyan MC(Milliyetçi Cephe) ve sonrasında Ecevit hükümetlerini
kuruyordu.
Bu konjonktürde 1978 yılı halka ve gençliğe karşı saldırıların
sistematikleştiği, kitle katliamlarının ve suikastların olduğu kanlı bir süreç
yaşanacaktı…
16 Mart Beyazıt Katliamı
“mart’ın onaltısında yedi can
düştük gün ortasında yedi can
bin dallı yasemen olup yeşerdik
faşizmin karşısında yedi can”
İkinci milliyetçi cephe hükümetinin düşmesinin
ardından solcu öğrenciler üniversitelere yeniden derslere girmeye ve faşist işgalleri
kırmaya başlamıştı. Özellikle Dev-Genç’in “faşist işgalleri kırma
kampanyası” tüm okullarda birden gelişen bu devrimci saldırıya öncülük
ediyor ve sivil faşist hareketi zayıflatan darbeler vuruyordu. Faşistler ilk
olarak geçmiş tecrübelerine kullanarak tüm okullarda varlıklarını korumaya
çalışsa da tutunamayacaklar ve değişik taktikler aramak zorunda kalacaktır.
Bu taktiklerin birincisi okulların kapanmasını sağlamak, İkinci taktik ise ülke
çapında yaptıkları kitle katliamı eylemlerine (özellikle gençliğe yönelik
olarak) hız vermek olmuştur.
1978’in ilk büyük kanlı saldırısı 16 Mart günü Beyazıt’ta gerçekleşti.
Üniversitedeki faşist işgalleri kırıp, fakültelerine toplu giriş çıkış yaparak
giren solcu öğrencilerin üzerine “kahrolsun komünistler” diye bağıran
bir faşist tarafından bomba atılmış ve pusu kurdukları yerlerden kurşun
yağdırarak saldırı gerçekleşmişti. Bu saldırı sonucu yedi öğrenci hayatını
kaybetti, kırk bir öğrenci de yaralandı. Hayatını kaybeden öğrenciler; Hatice Özen, Cemil Sönmez, Baki Ekiz, Turan
Ören, Abdullah Şimşek, Hamit Akıl ve Murat Kurt’tu.
Saldırıyı gerçekleştiren Zülküf İsot adında
ülkücü bir katildi. Zülküf İsot’un ablası daha sonra olayın açığa çıkıp,
katliamı itiraf etmemesi için kardeşinin Latif Atkı isimli bir başka ülkücü
tarafından öldürüldüğünü açıkladı. Katliam sırasında o güne kadar öğrenci
kitlesini takip eden “merasim birliği” yoktu. Zaten 7 Mart’ta
“1.D.2.12780” kodlu Emniyet Müdürlüğü’ne gelen bir ihbarda saldırı
tarihine kadar bildiriliyordu ama bilgi hasır altı edilmişti. O gün polis
ekiplerinin başındaki komiser yakın geçmişten bildiğimiz Reşat Altay’dır.*Katliamdan sonra 15 ay sonra sadece
Sıddık Polat adlı şahıs 11 yıl hapis cezasına çarptırıldı, ancak Yargıtay
1982’de delil yetersizliğinden kararını bozdu ve Sıddık Polat beraat etti.
Katliamı kontrgerillanın tasarladığı apaçık ortadaydı ve katliamı Abdullah
Çatlı ekibi icra etmişti. Saldırıda kullanılan ABD yapımı TNT kalıplarının
kaynağı İstanbul 3. Kolordu Komutanlığı’ydı. Patlayıcıları Abdullah Çatlı’ya getiren
Yüzbaşı Mehmet Ali Çeviker aynı komutanlık bünyesinde görevliydi. Daha sonra
İstanbul ÜGD şubesinde yapılan bir aramada ve Maraş katliamından kısa bir süre
önce, Maraş yolunda aynı seriden patlayıcı maddeler ve silahlarla
yakalanacaktı.
16 Mart
Katliamının “faili meçhul” değildir!
Kontrgerillanın planlayıp/uyguladığı katliamın amacı
çok yakın tarihimizden 2015 Suruç katliamında olduğu gibi yükselen gençlik
mücadelesini sekteye uğratmak ve sindirmekti. O gün amaçladıkları gibi olmadı;
Katliamdan hemen sonra 2.000 kadar öğrenci kitlesi, İşletme Fakültesi amfisinde
toplanır ve Dev-Genç’in öncülüğünde işgal kararı açıklanır. Merkez bina ele
geçirilip polis okuldan kovulunca işgal fiilen başlar. İstanbul Üniversitesi’ne
gece gelenlerle beraber sayı 10.000’e yaklaşmaktadır ve bütün gece boyu
hazırlıklar yapılır. Aynı gece DİSK, “faşizme ihtar” eylemi
gerçekleştirme kararı alarak, tüm işkollarında 2 günde 2 saat iş bırakma eylemi
yapacağını ilan eder. Sabah olduğunda İstanbul’un o güne dek gördüğü en büyük
antifaşist gösterilerden biri daha yaşanacaktır…
Enes Furkan
Dipnot
*Komiser Reşat Altay’ın 1978 16 Mart katliamını sırasında Beyazıt’ta görev yaptı. 1992’de Devrimci-Sol’a yönelik Çiftehavuzlar operasyonunu yönetti. 1995’te İstanbul Terörle Mücadele Şube Müdürü yapıldı. Ümraniye Cezaevi operasyonunu yönetti, 8 Ocak 1996’da cenazeleri izlemek isterken gözaltına alınan muhabir Metin Göktepe işkencede o şubede öldürüldüğünde görevinin başındaydı. Gebze’de bir araçtaki 4 TİKKO’cunun yargısız infazla katledilmesi operasyonunu yönetti. “Susurluk skandalı”nda hemen önce Abdullah Çatlı ile telefon görüşmeleri… Hrant Dink suikasti…
Kaynakça
1999. Bağımsızlık Demokrasi Sosyalizm Müacdelesinde Gençlik-1. Yayınevi: Boran Yayınevi
Ersan, Vehbi. 2013. 1970’lerde Türkiye Solu. Yayınevi: İletişim Yayınları
Yurtaslan, Ali. 1997. İtiraflar MHP Merkezindeki adam Abdullah Çatlı’yı Anlatıyor. Yayınevi: Kaynak Yayınları
http://www.agos.com.tr/tr/yazi/10034/resat-altay-ifade-verdi …
https://m.bianet.org/bianet/siyaset/136971-16-mart-katliami-aydinlatilsin …