Yemeksepeti Kuryeleri, üç gün önce, iş sırasında katledilen arkadaşları Samet Özgül’ün ölüm yıldönümünde bir araya geldiler. Samet Özgül’ün Ankara’daki mezarı başında bir araya gelen kuryeler, yaşadıkları sorunları ve taleplerini, bir kez de mezar başında dile getirdiler.
“Ölümüne çalıştırmaya karşı yan yana geliyoruz” diyerek anma yapan kuryeler, daha sonra da meclise giderek sorunlarını anlattılar.
Motokuryelerin en önemli talebi, “işçi olarak tanınmak”.
Ne kuryelerin toplam sayısı hakkında, ne de iş caneyetleri sonucu ölen kuryelerin sayısı hakkında, resmi, sağlıklı bir bilanço yok.
Ancak tahmini olarak bugün kuryelerin sayısının 400 bine yaklaştığı belirtiliyor. Turizm Eğlence ve Hizmet İşçileri Sendikası (TEHİS) ve Motorlu Kurye İşçileri Dernekleri (MİD) tarafından hazırlanan bir raporda, Türkiye’de platform şirketleri üzerinden çalışan yaklaşık 350-400 bin kurye bulunduğu belirtildi.
Koşullar o kadar kötüleşmiş durumda ki, 15-16 saat çalışan kurye, buna rağmen ancak asgari ücretin altında bir gelir elde edebildiği oluyor.
Kurye olabilmek için 250-300 bin lira olması gerekiyor. Kuryelik yapmak zorunda olan emekçilerde, bu para olmadığı için çoğu bu işe borçlanarak başlıyor. O borcu ödeyebilmek için de “ölümüne” çalışıyor. Haftalık çalışma süresi kimi yerlerde 90-100 saate kadar çıkıyor.
Kuryelerin bir sendikal güvencesi yok. Öldüklerinde, sakat kaldıklarında şirketler sorumluluk kabul etmiyor.
KAZA YAPMAYAN KURYE YOK… HER YIL ONLARCA ÖLÜ!
Ağır ve güvencesiz çalışma koşulları nedeniyle kuryeler sık sık kaza yapıyorlar.
Ek mesaiye zorlanan kuryeler, veya bir işte çalıştıktan sonra üzerine bir de kuryelik yapanlar, bu işi genellikle aşırı yorgun olarak yapıyorlar. Bu da kaza ve ölüm riskini artırıyor. “Paket başına ücret sistemi”, kuryeleri adeta kazaya ve ölüme zorluyor.
Derneklerin verilerine göre 2022’de en az 58, 2023’te 68, 2024’te 63 motokurye iş cinayetinde katledildi. 2025 yılının ilk on ayında ise ölen kurye sayısı 40’ı buldu.
Bu nedenle kuryelerin taleplerinden biri de “motokuryeliğin ‘çok tehlikeli işler’ statüsüne alınması.
denildi.
KURYELERİN TALEPLERİ
– Kuryeler işçidir: Platform şirketleri işveren olarak tanınmalı, kuryeler SGK’lı statüye geçirilmelidir.
– İşçi sağlığı ve güvenliği denetimi yapılmalı: Kuryelerin yolda geçirdiği kazalar “trafik kazası” değil, “iş kazası” olarak kabul edilmelidir.
– Ekipman giderleri patrona aittir: Motor, kask, mont gibi ekipmanların maliyetini işçiler değil şirketler karşılamalıdır.
– Kamusal denetim şart: Platformların çalışma saatleri ve gelirleri kayıt altına alınmalı; yerel yönetimler dinlenme alanları ve sosyal destek hizmetleri sağlamalıdır.
– Kurye ölümleri görünür kılınmalı: Çalışma Bakanlığı her yıl motokurye ölümlerine ilişkin verileri açıklamalıdır.
– Motokuryelik, ‘çok tehlikeli işler’ statüsüne alınmalıdır.
