Tecrit, baskı ve yasaklar, keyfilikler, Türkiye’nin tüm hapishanelerinde olduğu gibi, Karadeniz bölgesindeki hapishanelerdte de sürüyor.
Van Barosu, Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD) Van Şubesi ve Tutuklu ve Hükümlü Aileleri ile Yardımlaşma Derneği (TUHAY-DER) Hapishane Komisyonu tarafından Karadeniz hapishanelerindeki uygulamalarla ilgili bir rapor açıklandı.
Van Barosu binasında yapılan basın toplantısı ile açıklanan rapor, Karadeniz hapishanelerindeki tecriti, baskıları belgeliyor.
7 Hapishaneye Gidildi
Hapishane raporuna dair açıklama metnini okuyan ÖHD avukatlarından Mehmet Fettah Keleş, raporun hazırlanması sürecinde,
Karadeniz bölgesindeki Bafra T Tipi, Samsun Kavak S Tipi, Kavak Çocuk Kapalı Hapishanesi, Rize Kalkandere L Tipi, Bayburt M Tipi, Giresun Espiye L Tipi ve Beşikdüzü T Tipi Kapalı Hapishanelerini ziyaret ettiklerini belirtti.
Raporda, tutuklular ile yapılan görüşmeler, tutukluların aileleri ile yaptıkları telefon görüşmeleri ve tutsakların avukatlarına gönderdikleri mektup ve fakslar esas alındı.
Raporda tek tek hapishanelere ilişkin şu tesbitler yer alıyor:
BAFRA T Tipi Kapalı Hapishanesi:
“- … hastane sevkleri sırasında jandarmalar tarafından ağız için arama yapıldığı,
- uygulamayı kabul etmeyen tutukluların hastaneye götürülmedikleri,
- 2 yıldır hastaneye götürülmeyen hasta tutukluların olduğu
- hapishanende ağır hasta tutukluların bulunduğu,
- gözlem kurulları tarafından tutukluların tahliyelerinin keyfi olarak engellendiği,
- cezası biten 30 yıllık tutuklulara gözlem kurulları tarafından “pişmanlık” dayatıldığı,
- koşullu salıverilme ve denetimli serbestlik haklarının kullandırılmadığı,
- avukat müvekkil görüşmelerinin gizliliğinin ihlal edildiği, – tutukluların kitaplarına idare tarafından el konularak verilmediği,
- koğuş aramalarının sıklaştırıldığı
- Muhalif gazete, kitap ve TV kanallarının engellendiği,
- kantin fiyatlarının çok fahiş olduğu, Kürtçe mektupların verilmediği,
- hapishane girişinde çıplak aramanın dayatıldığı,
- yüksek elektrik faturalarının kesildiği,
- sosyal aktivitelerin sınırlandırıldığı…
GİRESUN L Tipi Kapalı Hapishanesi:
- Tutukluların hastane sevklerinin geç yapıldığı,
- ağız için aramaların dayatıldığı, – tutukluların sağlık haklarının engellendiği
- Hasta tutsakların hastanelere sevklerinin yapılmadığı
- Siyasi tutukluların ayrı bloklarda ve birbirinden uzak yerlerde izole bir şekilde tutuldukları
ESPİYE Hapishanesi:
İNFAZ ERTELEME GEREKÇESİ: “ÖRGÜTTEN AYRILDIĞI TESBİT EDİLEMEDİ”
- Fahiş kantin fiyatlarının olduğu, – yemeklerin az ve sağlıksız olduğu,
- 8 kişilik koğuşlarda 21 kişi kaldıkları, bazı tutukluların yerde yattıkları,
- gardiyanların tutukluları darp ettikleri,
- Bazı hükümlülerin gözlem kurulları tarafından infazlarının 6 ay ertelendiği ve erteleme gerekçesi olarak ‘örgütten ayrıldığının tespit edilemediği’ iddialarının olduğu..
Trabzon, Bayburt, Rize hapishaneleri
Diğer hapishanelerde yaşanan pek çok ihlalin Beşikdüzü Hapishanesi’nde yaşandığına dikkat çeken Keleş, “Tutukluların bakanlık veya başkaca kurumlara gönderdikleri dilekçelere sebepsiz yere hapishane idaresince el konulduğu, hastane sevkinde yer alan kolluğun, kelepçeli muayene ısrarı nedeniyle revir ve hastane taleplerinin süresinde ve düzenli olarak karşılanmadığı ve hapishane idaresince maruz kaldıkları hak ihlallerinden dolayı Temmuz ayından beri mahpusların 5’er günlük dönüşümlü açlık grevinde oldukları, ancak Maraş depremi nedeniyle açlık grevine son verdikleri” bilgilerini paylaştı.
Keleş, yine Rize Kalkandere L Tipi Kapalı Hapishanesi ve Bayburt M Tipi Kapalı Hapishanesi’nde revir ve hastane sevklerinde tutukluların kelepçeli muayene yapıldığı, tutukluların ortak faaliyetlerinin tamamen kısıtlanarak odalar arasında sohbet veya ortak spora dair herhangi bir hakka izin verilmediği, mektuplara el konulduğu, eksik sayfa verildiği, tutukluların infazlarının ertelendiği şeklinde aynı ihlallerin yaşandığını aktardı.
Kavak S Tipi Kapalı Hapishanesi
Raporda, Samsun Kavak S Tipi Kapalı Hapishanesinde, Maraş merkezli yaşanan depremle birlikte sevk gelen mahpusların hapishane girişlerinde çıplak aramaya maruz bırakıldığı kaydedildi. Sevk gelen tutukluların eşyalarının getirmesine izin verilmediği bilgisine yer verilen raporda, hapishane revirinde doktorun bulunmadığı, hapishane personelinin provokatif yaklaşımlarının olduğu, 3 kişilik koğuşta 4 kişi kaldıkları, günlük rutin sayım sırasında koğuşta bulunanların ayağa kalkmalarının istendiği, ayakta sayımı reddeden tutuklular hakkında disiplin soruşturmalarının açıldığı, odalar arasında sohbet veya ortak spora dair herhangi bir hakka izin verilmediği şeklinde ihlallerin yaşandığı sıralandı.
Raporun sonuç kısmında, yasal ve uluslararası hukuk ilkeleri göz önünde alınarak yaşanan hak ihlallerinin bir an önce sonlandırılması, yaşanan ihlallerden sorumlu kişiler hakkında derhal inceleme başlatılması gerektiğine yer verildi. (MA)
