1870 Temmuz’unda 3. Napolyon, Prusya’ya savaş açtı. Savaşı kaybeden Fransa, kayıtsız şartsız Prusya’ya teslim oldu. Savaş, halkın ulusal bilincini güçlendirmişti. Paris dışında yaşanan halk ayaklanmaları kanla bastırıldı. 18 Mart 1871 tarihinde, Paris halkı ise kendisini silahsızlandırmaya gelen burjuvaziyi silahsızlandırdı. Ve dünyanın ilk komün yönetimi Paris’te kuruldu.
Paris, bir bayrak denizi gibi kırmızı kırmızı dalgalanıyordu. Meydanlar, bulvarlar ve sokaklarda halk, özgürlük bayramı yapıyordu. Komün Meclisi seçimlerinin akabinde, komisyonlar oluşturuldu. Yürütme, adalet, dışişleri, askerlik, maliye, içişleri, çalışma, eğitim, gıda ve sosyal hizmetlere ilişkin komisyonlar halkın ihtiyaçları çerçevesinde çalışmalara başladı. “…Biz emekten ve emeğin meyvelerinden yararlanmaktan yanayız. Sömürücülere, patronlara ihtiyaç yok. Gerekli olan emek ve herkes kan refah, halkın öz yönetimidir. Gerekli olan Komündür. Ya birlikte özgürce yaşayıp çalışacağız, ya da savaşarak öleceğiz…” Böyle diyordu Komünarlar. Kararlıydılar ve cüretli.
Vatan haini ve halk düşmanı burjuvazinin orduları, 22 Mayıs’ta Paris’e girdi. Komün 72 gün sürmüştü.
Komün, kendisinden sayıca ve silahça kat kat üstün olan Versailles birliklerinin saldırısına bir hafta dayanabildi. Mahalle mahalle, sokak sokak ve ev ev yürütülen savunma sona erdiğinde, 25 bini aşkın Komüncü barikatlarda ya da ayaküstü kurulan idam mangaları tarafından öldürülmüştü. Paris kadınları, bu son savaşta en etkin rolü oynadılar. Barikattaki son kadın nefer, idam mangasına gülen genç kız Komün için, Komün’ün onlara kısa bir süre için de olsa gösterdiği özgürlük dünyası için ölüyorlardı. Komün’den geriye yarı yarıya yıkılmış bir Paris, 25 bin ölü ve tüm Avrupa burjuvazisini ürküten bir “olabilirdi” korkusu kaldı.